Τα προβιοτικά και τα πρεβιοτικά είναι άμεσα συνδεμένα με την υγεία του γαστρεντερικού μας συστήματος, γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια τόσο η επιστημονική κοινότητα, όσο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ασχολούνται με το ρόλο που διαδραματίζουν στην υγεία μας. Σαν λέξεις μπορεί να μοιάζουν, όμως ο ρόλος που επιτελούν στο σώμα μας είναι διαφορετικός.
Τι είναι τα προβιοτικά;
Στο έντερό μας υπάρχουν περίπου 500 διαφορετικά είδη βακτηρίων (μικροβίωμα του εντέρου) και ο αριθμός τους φτάνει τα 100 τρισεκατομμύρια! Για να υπάρξει φυσιολογική λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος, χρειάζεται ο πληθυσμός από το κάθε είδος βακτηρίου να είναι συγκεκριμένος. Εάν αυξηθεί ή μειωθεί, τότε διαταράσσεται η φυσιολογική του λειτουργία. Τα προβιοτικά είναι καλά βακτήρια, κυρίως λακτοβάκιλλοι και μπιφιντοβακτήρια, που μπορούν να επιβιώσουν κατά τη διέλευσή τους από το στομάχι. Βρίσκονται σε κάποια τρόφιμα ή σε συμπληρώματα και βοηθούν στο να ενισχυθεί ο πληθυσμός συγκεκριμένων καλών βακτηρίων στο έντερο, ώστε να επανέλθει η φυσιολογική του λειτουργία!
Πέρα από τα συμπληρώματα, όπου θα βρείτε προβιοτικά σε μεγάλη δοσολογία και συγκεκριμένου είδους, υπάρχουν και κάποια τρόφιμα που περιέχουν προβιοτικά, σε μικρότερη ποσότητα. Τέτοια τρόφιμα είναι όσα έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το κεφίρ, το γιαούρτι, το τέμπε (από φασόλια σόγιας), το ξινολάχανο και τα αγγουράκια τουρσί. Προσοχή να μην είναι παστεριωμένα, γιατί έτσι καταστρέφονται τα βακτήρια. Στο εμπόριο κυκλοφορούν και λειτουργικά τρόφιμα, δηλαδή τρόφιμα στα οποία έχουν προστεθεί προβιοτικά για να έχουν επιπρόσθετο όφελος στην υγείας μας.
Τι είναι τα πρεβιοτικά;
Τα πρεβιοτικά αποτελούν τη τροφή των καλών βακτηρίων του γαστρεντερικού μας συστήματος και ευνοούν την αύξηση αλλά και τη δράση επιλεγμένων καλών βακτηρίων. Πιο συγκεκριμένα, προέρχονται από υδατάνθρακες που δεν πέπτονται, όπως οι φυτικές ίνες που βρίσκονται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και σε κάποια δημητριακά ολικής άλεσης, με πιο γνωστούς την ινουλίνη, τους φρουκτοολιγοσακχαρίτες και τη λακτουλόζη.
Αυτά τα πρεβιοτικά περιέχονται σε τρόφιμα όπως κρεμμύδι, σκόρδο, σπανάκι, ραδίκια, πράσο, σπαράγγια, αρακάς, φασόλια, φακές, βρώμη και μπανάνα. Σε συμπληρώματα θα τα βρείτε κυρίως σε συνδυασμό με τα προβιοτικά.
Πως σχετίζονται με την υγεία του γαστρεντερικού;
Κάτω από κάποιες συνθήκες, όπως δίαιτα ή αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες, φαρμακευτική αγωγή, άγχος, ηλικία κλπ, η ισορροπία του εντερικού μικροβιώματος μπορεί να διαταραχθεί και τελικά να έχουμε γαστρεντερικές διαταραχές όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, φλεγμονή, ελκώδη κολίτιδα κ.ά.
Το κλειδί για την καλή υγεία τόσο του γαστρεντερικού, όσο και ολόκληρου του οργανισμού δεν είναι μόνο τα προβιοτικά ή τα πρεβιοτικά αλλά ο συνδυασμός τους, καθώς δρουν μαζί, δηλαδή υπάρχει συνέργεια, με περισσότερα οφέλη για τον οργανισμό απ’ ότι εάν τα προσλαμβάναμε ξεχωριστά. Εάν ακούσετε τον όρο «Συμβιωτικά» θα καταλάβετε ότι αναφέρεται σε αυτόν το συνδυασμό!
Λόγω λοιπόν του ότι ο συνδυασμός τους προσφέρει στο γαστρεντερικό μας τόσο τα καλά βακτήρια που χρειαζόμαστε, όσο και την τροφή τους, ενισχύει το μικροβίωμα του εντέρου και την παραγωγή καλών προϊόντων που ισορροπούν το γαστρεντερικό. Έτσι, ανακουφίζουν από γαστρεντερικές διαταραχές, όπως η δυσκοιλιότητα, η διάρροια που προκαλείται από τη μακροχρόνια λήψη αντιβίωσης, η ελκώδης κολίτιδα, η νόσος του Crohn και γαστρεντερικές φλεγμονές. Μπορούν ακόμα να δράσουν προληπτικά και στον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Άλλες δράσεις του συνδυασμού προβιοτικών και πρεβιοτικών
Συμμετέχουν στο μεταβολισμό των τροφών και τη σύνθεση ενζύμων και βιταμινών, όπως η βιταμίνη Κ και κάποιες βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Υπάρχουν έρευνες που τα μελετούν και ως προς τη διαχείριση του σωματικού βάρους και κοιλιακού λίπους, όμως είναι ακόμα νωρίς για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα.
Επιπλέον, η διαταραχή του εντερικού μικροβιώματος έχει συσχετισθεί με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακών παθήσεων, υπέρτασης και νόσου αλτσχάιμερ. Η πρόσληψη συμπληρώματος προβιοτικών και πρεβιοτικών μπορεί να λειτουργήσει προστατευτικά στις παραπάνω παθήσεις, όπως επίσης να μειώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, του άγχους, αλλά και να ενισχύσει την άμυνα του οργανισμού.
Πολλαπλά λοιπόν τα οφέλη από τη λήψη προβιοτικών και πρεβιοτικών και έχουμε ακόμα να διαβάσουμε περισσότερα στο μέλλον, καθώς είναι ένα πεδίο έρευνας με συνεχείς ανακαλύψεις και ανακοινώσεις.